هر آنچه در رابطه با لک باید بدانید

تعريف لك

سلول هاي ملانوسيت بواسطه مولكول هاي آزاد ايجاد شده در پوست بر اثر عوامل بيروني مثل تابش اشعه فرابنفش خورشيد و عوامل دروني مانند ژنتيك و هورمون ها تحريك مي شوند و باعث افزايش توليد ملانين و در نتيجه براي حفاظت پوست در سطح پوست تجمع و ايجاد لك مي كنند.

مراحل ايجاد لك

1. قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش نور خورشيد باعث تحريك كراتينوسيت هاي موجود در لايه اپيدرم مي شود.
2. با تحريك كراتينوسيت با آزاد كردن واسطه هاي شيميايي ايجاد التهاب و لك درخواست مي كنند.
3. با رسيدن درخواست واسطه ها به ملانوسيت توليد ملانين ها تحريك و افزايش مي يابد.
4. رنگدانه هاي ملانين توليد شده براي حفاظت از آسيب هاي ناشي از اشعه آفتاب به سطح پوست مي رسند.
5. تجمع ملانين ها در سطح پوست باعث تيره تر شدن پوست مي شود و از نفوذ بيشتر UV جلوگيري مي كنند.
6. با تجمع بيش از حد ملانين در يك نقطه و پخش نشدن يكنواخت در سطح پوست لك روي پوست ايجاد مي شود.

شناخت انواع لك صورت

1. کک و مک: لکه های قهوه ای کم رنگ کوچک به اندازه 1 تا 2 میلی متر هستند. معمولا به صورت پراکنده در صورت و نواحی در معرض نور آفتاب مثل پشت دست ها ظاهر می شود. اين نوع لك ژنتيكي مي باشد. ( عوامل محيطي مانند نور آفتاب و عوامل هورموني مانند بارداري و سنين بلوغ تاثير زيادي در افزايش تعداد و تيره شدن آن دارد.)

2. لك هاي هورموني و يا ملاسما ( لك بارداري): اين نوع لك نيز مانند كك و مك ابتدا برنگ قهوه اي روشن ظاهر ميشوند و سه عامل ژنتيك ، نور آفتاب و هورمون در تيره شدن و بزرگ شدن آن به خصوص در نواحي پيشاني گونه و بيني تاثير مي گذارد.

3. لك ناشي از جاي آكنه: اين نوع لك در صورت بروز آكنه هاي بزرگ و چركي بعد از بهبود بصورت لك هاي قرمز و بعد به مرور قهوه اي رنگ روي پوست ايجاد مي شود بخصوص اگر اكنه را بصورت غير علمي و با روش هاي دستي درمان كنند. دوام و مدت زمان بر جا ماندن جوش هم در ایجاد لک بعد از جوش موثر است مثلا در افرادی که جوش های صورت خود را درمان نمی کنند (عدم مراجعه به پزشک) و جوش ها به مدت طولانی بر پوست باقی می مانند، احتمال لک زیاد می شود، خصوصاً اگر شخص مدت های طولانی در معرض نور آفتاب قرار گیرد. استفاده از ضد افتاب مناسب براي اين اشخاص الزامي مي باشد.

4. خال ها: لكه هاي 1 تا 3 ميليمتري و پرنگ تر از کک و مک هستند (قهوه ای پررنگ) و نوعی خال به نام خال های جانکشنال هستند. اين نوع لك در نوازدان برنگ آبي تيره مايل به مشكي و يا مشكي مي باشد كه عوامل ژنتيكي درمان آن را مشكل تر مي كند و اصولا با ليزر قابل درمان مي باشند.

5. لك هاي ناشي از نور آفتاب: اين نوع لك معمولا قهوه اي رنگ روشن به اندازه 1 تا 3 سانتي متر بروي نواحي برجسته صورت مانند پيشاني، بيني، گونه ها و در بدن سرشانه ها  كه بيشتر در معرض مستقيم نور آفتاب قرار دارند ايجاد مي شود.

عدم محافظت فيزيكي و يا عدم استفاده صحيح از ضد آفتاب موجب اين نوع لك مي شود و در سنين بالاي 40 سال شايع تر مي باشد.

6. لك هاي سفيد: اين نوع لك ها برنگ سفيد از رنگ پوست روشن تر و به اندازه گاهي در حد ميليتر و گاهي در حد سامنتي متر مي باشد. شايعترينشان: لك هاي اگزمايي براثر تابش نور خورشيد، لك هاي سفيد براثر قارچ هاي سطحي پوست( در مناطف مرطوب و استوايي)، ويتيليو يا پيسي كه عوامل موروثي دارند.

نكته

• بايد بدانيم كه درمان لك بصورت دائمي و ماندگار نمي باشد و نياز به تجديد و طول درمان دارد.
• محافظت از اشعه هاي مضر آفتاب در ساعات پيك شدت تابش يعني 11 صبح الي 3 بعد از ظهر براي اشخاص مستعد لك و داراي لك امري حياتي مي باشد.
• استفاده صحيح يعني به ميزان كافي و تمديد بموقع از ضد آفتاب هاي ضد لك جهت پيشگيري از تشديد لك و سرعت بخشيدن به درمان تيرگي و لك ها ضروري مي باشد.
• استفاده از كرم هاي روشن كننده و شاداب كننده پوست بعنوان كرم روزانه مانند كرم هاي حاوي vit c.