گزنه یا (Urtica Dioica) به انگلیسی از زمان‌های قدیم یکی از دارو‌های گیاهی مهم در طب سنتی بوده است. مصریان باستان از خواص گیاه گزنه به خوبی آگاه بودند و برای درمان کمردرد و ورم مفاصل از آن استفاده می‌کردند. در واقع آن‌ها خواص روغن گزنه را به خوبی می‌دانستند. در آن زمان سربازان رومی هم برای گرم نگه داشتن خودشان گیاه گزنه را روی پوست خود می‌مالیدند. اگر می‌خواهید بیشتر در مورد این گیاه باستانی دارویی بدانید، مطالعه این مقاله از وب‌سایت الارو را از دست ندهید.
گزنه چیست و برای چی خوبه؟
نام علمی گیاه گزنه Urtica Dioica، از کلمه لاتین uro گرفته شده است که به معنای «سوختن یا سوزش» است، چرا که برگ‌های گیاه گزنه در صورت برخورد با پوست باعث احساس سوزش موقتی می‌شوند.
برگ‌های گیاه گزنه پرزهای مو مانند تیزی دارند که مانند نیش در پوست فرو می‌روند و باعث خارش، قرمزی و تورم می‌شوند. البته خشک شده این گیاه دیگر پرزهای نیش مانند ندارد و می‌توان از خشک شده، پخته شده یا فرآوری شده گیاه گزنه با خیال راحت استفاده کرد.
ترکیبات موثر گیاه گزنه کدامند؟
گیاه گزنه سرشار از املاح معدنی و ویتامین‌هایی مانند ویتامین D، کربوهیدرات، آهن، کلسیم، فسفر، پتاسیم، سدیم، لینولئیک اسید، اسید لینولنیک، اسید پالمیتیک، اسید استئاریک و اسید اولئیک، کامفرول، کوئرستین، کافئیک اسید، کومارین‌ها و سایر فلاونوئید‌ها، بتاکاروتن، لوتئین و گزانتین و سایر کاروتنوئید‌ها و همچنین اسید آمینه فراوان، پروتئین و آنتی اکسیدان است. این گیاه به علت سرشار بودن از مواد مغذی برای بدن خواص بسیاری دارد. از خواص گزنه برای پوست گرفته تا خواص گزنه برای لاغری و…
خواص گزنه چیست؟
آنتی اکسیدان‌ها مولکول‌هایی هستند که به دفاع از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند. آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد با افزایش سن و همچنین سرطان و سایر بیماری‌های مضر مرتبط است. گیاه گزنه به علت دارا بودن آنتی اکسیدان فراوان خاصیت ضد سرطانی بسیاری دارد.
البته در درمان و کاهش درد و التهاب بیماری‌های مختلفی مؤثر است. مطابق با تحقیقات ارائه شده، عصاره گزنه می‌تواند سطح آنتی اکسیدان خون را افزایش دهد.
خواص گزنه برای پروستات
گزنه برای پروستات بسیار موثر است. یکی از مهمترین خاصیت‌های آن، کاهش علائم بزرگی پروستات در مردان است. مطالعات نشان می‌دهند که قریب به ۵۰ درصد از مردان ۵۱ ساله به بالا، دچار بزرگی پروستات هستند که می‌توانند با استفاده از عصاره گزنه برای پروستات، این بیماری را تا حد زیادی درمان کرده و جلوی پیشرفت آن را بگیرند.
تحقیقات حیوانی نشان می‌دهد که گیاه گزنه از تبدیل تستوسترون به دی هیدروتستوسترون (شکل قوی‌تر تستوسترون) جلوگیری می‌کند. همین مساله باعث کاهش اندازه پروستات می‌شود.
خواص گیاه گزنه برای دیابت
گزنه برای قند خون یا به عبارتی کنترل قند خون بسیار موثر است. هم مطالعات انسانی و هم حیوانی نشان می‌دهد که که گزنه دیابت را کنترل کرده و سطح قند خون را کاهش می‌دهد. در واقع، این گیاه حاوی ترکیباتی است که اثرات انسولین را تقلید می‌کند. یکی از خواص عرق گزنه، همین کنترل دیابت است.
خواص گزنه برای مو و ریزش مو
مواد معدنی موجود در گیاه گزنه و ویتامین‌ها باعث رشد سریع موها و همچنین جلوگیری از ریزش مو می‌شوند. به عنوان مثال ویتامین E موجود در گیاه گزنه باعث افزایش تعداد موهای سر می‌شود. البته وجود آهن و روی نیز در خواص گزنه برای مو بی‌تأثیر نیست.
در حال حاضر علاوه بر مصرف گزنه برای مو می‌توانید از شامپوهای حاوی عصاره گزنه مانند شامپو موهای چرب الارو (سوپر بالانس) برای مو استفاده کنید و از ریزش موها جلوگیری کنید.
خواص گزنه برای مو را در این مقاله مطالعه کنید.
خواص گزنه برای پوست
گیاه گزنه علاوه بر موها، برای پوست نیز بسیار مفید است. این گیاه برای جلوگیری از خشکی پوست و همچنین جوانسازی پوست بسیار موثر است. البته یکی دیگر از موارد مهم خواص گزنه برای پوست، از بین بردن جوش و آکنه‌های پوستی و همچنین کمک به از بین بردن آن‌هاست.
خواص گزنه برای رحم
یکی از مهمترین خواص گزنه برای رحم، کاهش التهاب رحم حین دوران قاعدگی است. به طور کلی زنانی که در دوران قاعدگی، دچار درد‌های رحمی شدید می‌شوند، می‌توانند از خواص گیاه گزنه برای کاهش درد‌های قاعدگی استفاده کنند. آن‌ها می‌توانند جوشانده گیاه گزنه را از یک هفته قبل از قاعدگی مصرف کنند تا درد کمتری را در این دوران حس کنند.
خواص گزنه برای لاغری
مطابق با تحقیقات ارائه شده، خواص عرق گزنه برای لاغری تایید شده است. در واقع با استفاده روزانه از عرق گزنه و همچنین رعایت رژیم غذایی می‌توان کاهش وزن و لاغری را تجربه کرد.
خواص گزنه در طب سنتی
همان طور که پیشتر نیز گفتیم، خواص گزنه در طب سنتی تایید شده است. در واقع از دیر باز از این گیاه برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌شده است و تا به حال نیز ادامه دارد.
دمنوش گزنه برای چی خوبه
از دمنوش گزنه می‌توان برای لاغری، کاهش التهاب رحم و درد‌های قاعدگی در دوران پریودی و همچنین جلوگیری از بزرگ شدن پروستات کمک کرد. دمنوش گزنه مانند دارویی موثر برای بسیاری از بیماری‌هاست.
مزایای استفاده موضعی از گزنه
از خواص روغن گزنه به منظور کاهش درد‌های بسیاری از قسمت‌های بدن استفاده می‌شود. از آن جایی که حین استفاده موضعی از گیاه گزنه سوزش و گرما احساس می‌شود، لذا این حالت باعث کاهش درد و تسکین درد‌های مفاصل و… می‌شود.
طرز استفاده از گزنه
از گیاه گزنه می‌توان در حالت خوراکی، موضعی، دمنوش گزنه، خشک کرده گزنه، عرق گزنه، روغن گزنه و… استفاده کرد.
عوارض جانبی، مضرات و خطرات استفاده از گزنه
مصرف گزنه خشک یا پخته شده به طور کلی بی‌خطر است. مضرات گزنه به هیچ عنوان تایید نشده است. با این حال، هنگام استفاده از برگ‌های تازه گزنه مراقب باشید، زیرا خار‌های مو مانند آن می‌تواند به پوست شما آسیب برساند.
خار‌های روی گیاه گزنه شامل موادی مانند استیل کولین، هیستامین، سروتونین، لوکوترین‌ها، اسید فرمیک هستند که این ترکیبات می‌توانند باعث ایجاد بثورات، برآمدگی، کهیر و خارش شوند. البته در موارد نادر، ممکن است باعث واکنش آلرژیک افراد شوند.
